Bitwa o wyspę Wake

Grumman F4F-3 Wildcat

Atol Wake składający się z kilku wysp znajduje się w połowie drogi między Hawajami a Japonią, oraz około dwóch trzecich drogi między Hawajami a archipelagiem Marianów. Ten strategicznie położony atol należał od 1898 do Stanów Zjednoczonych. W styczniu 1941 powstała tam baza lotnictwa morskiego. Garnizon wyspy składał się z około 500 żołnierzy. Dodatkowo na wyspie przebywało 1200 pracowników budowlanych.

Atol Wake, 3 grudnia 1941

Na wyspie zainstalowano baterie nadbrzeżne kalibru 127mm (6 dział zdjętych wcześniej z pancernika Texas), 76mm i lżejszej broni przeciwlotniczej. Poza tym stacjonowało tam 12 myśliwców Grumman F4F-3 Wildcat dostarczonych krótko przed atakiem japońskim na Pearl Harbor przez lotniskowiec Enterprise.

Mapa atolu Wake z uwzględnieniem budowli obronnych

Po ataku na Pearl Harbor wysłano wiadomość na Wake, informując o zaistniałej sytuacji. Na Wake był poniedziałkowy ranek 8 grudnia 1941 (na Hawajach był 7 grudnia - atol znajdował się za linią zmiany czasu więc atak na Pearl Harbor nastąpił tylko około dwóch godzin wcześniej). Od razu podniesiono alarm. Załogi baterii nadbrzeżnych udały się na stanowiska bojowe. Podobnie uczynili piloci. Nagle na niebie pojawiły się japońskie bombowce. Atak był zaskoczeniem. Głośna fala przybojowa zagłuszyła ryk silników japońskich maszyn. Podczas pierwszego ataku zginęło 23 żołnierzy, a 7 Wildcatów zostało zniszczonych na ziemi. 9 grudnia nad wyspą pojawiły się kolejne bombowce. Jeden z nich został zestrzelony. Było to preludium do wydarzeń z dnia 11 grudnia.

Major James Devereux, dowodził obroną Wake

Bitwa

W kierunku atolu szła japońska eskadra składająca się z trzech krążowników lekkich, sześciu niszczycieli, dwóch patrolowców i dwóch transportowców. Na ich pokładach znajdowali się żołnierze wyznaczeni do desantu. Okręty te podeszły pod wyspy 11 grudnia. Z odległości około 7 kilometrów rozpoczęły ostrzał. Ze statków do łodzi zaczęli schodzić żołnierze. Gdy zespół zbliżył się do wysp na około 4 kilometry odezwały się amerykańskie baterie nabrzeżne. Jedna z baterii już w pierwszych salwach trafiła flagowy krążownik Yubari, który w tej sytuacji się wycofał.

Yubari w Szanghaju, 1937

Druga bateria, mając zniszczony dalmierz, została ustawiona ręcznie. Nastawy były tak dokładne, że trzy pierwsze salwy trafiły w niszczyciel Hayate. W pewnym momencie na okręcie nastąpił wybuch, okręt przełamał się i poszedł na dno.

Należący do typu Kamikaze niszczyciel Hayate

Po krótkim wybuchu radości, zakończonej ostrą reprymendą jednego z podoficerów, powrócono do walki. Kolejno trafiono niszczyciel, krążownik i transportowiec. W tej sytuacji Japończycy próbowali zaatakować z innej strony. Gdy trzecia bateria trafiła jeden z niszczycieli i obramowała drugi, okręty zaczęły się wycofywać. Odchodzące okręty zostały zaatakowane przez cztery sprawne jeszcze Wildcaty. Gdy kończyła się amunicja, samoloty wracały na lotnisko uzupełniały ją i wracały do walki. Jedna z bomb trafiła niszczyciel Kisaragi w składowane na rufie bomby głębinowe. Okręt eksplodował, z załogi nie uratował się nikt.

Należący do typu Mutsuki niszczyciel Kisaragi

Wildcaty trafiły również w dwa krążowniki (Tenryu i Tatsua) oraz w transportowiec. Zespół japoński wycofał się.

Japońskie patrolowce wyrzucone na brzeg

Kapitan Henry T. Elrod, zestrzelił dwa nieprzyjacielskie bombowce i zatopił japoński niszczyciel w bitwie o atol Wake. Zginął 23 grudnia 1941, otrzymał pośmiertnie Medal Honoru

Dwa japońskie patrolowce wyrzucone na brzeg podczas ataku na wyspę

Epilog

Niestety siły amerykańskie nie zdążyły dostarczyć posiłków na atol przed powrotem Japończyków. Trzy zespoły amerykańskie z lotniskowcami w składzie były za daleko gdy 21 grudnia do brzegów wysp przybił japoński desant. W skład eskadry mającej zająć wyspy wchodziły między innymi dwa lotniskowce (Soryu i Hiryu) i cztery ciężkie krążowniki. Ostrzał z okrętów i bombardowania lotnicze spowodowały, że obrońcy wyspy poddali się 23 grudnia. Do niewoli poszło 470 żołnierzy i 1100 cywilów. Amerykanie stracili łącznie ponad 120 zabitych, Japończycy natomiast ponad 800. Flota japońska straciła dwa niszczyciele i dwa patrolowce, a poważniejszemu uszkodzeniu uległ jeden z krążowników.