Luigi Barberis, znana postać we włoskim marynarskim światku, urodzony w 1875 generał, inżynier marynarki, od początku swojej kariery zajmował się wprowadzaniem innowacji i modernizacją floty włoskiej. Już w 1902 wraz z Guglielmo Marconim testował na krążowniku pancernym Carlo Alberto możliwości dalekosiężnej transmisji radiowej. Skonstruował on maszty, z których wysyłano sygnały radiowe oraz je odbierano.

Krążownik Carlo Alberto, z zamontowanymi instalacjami do transmisji radiowej

Jego kariera rozwijała się, pracował w arsenałach Regia Marina w Livorno, Tarencie i Wenecji. Uczestniczył w misjach zagranicznych. Po wybuchu I wojny światowej odpowiadał za sekcję pilnych napraw bazy morskiej w Wenecji. Już w trakcie wojny był oficerem wykonawczym odpowiadającym za plan zablokowania bazy austro-węgierskiej w Poli (pomysłodawcą był Nazario Sauro - marynarz ochotnik i uczestnik misji sabotażowych skierowanych przeciw portom i marynarce wojennej Austro-Węgier). Barberis działał również przy modyfikacji słynnych włoskich kutrów typu MAS. To dzięki niemu jednostki te, których skuteczność była zależna w głównej mierze od skrytego podejścia do przeciwnika, wyposażono w ciche silniki elektryczne.

Kolejną innowacją którą wprowadził były hydrauliczne nożyce do cięcia sieci zagrodowych. 10 grudnia 1917 umożliwiły one wejście do portu i zatopienie austro-węgierskiego pancernika Wien.

Kuter torpedowy MAS-9 – to jego torpedy doprowadziły do zatopienia pancernika Wien

Gdy walki toczyły się w okolicy Wenecji uczestniczył on w operacjach, których celem było odzyskanie materiałów wojennych oraz podniesienie i przywrócenie do służby uszkodzonych w trakcie działań wojennych jednostek takich jak: holowników, dozorowców, uzbrojonych pontonów (pływających baterii artyleryjskich) między innymi baterii Monfalcone.

Pływająca bateria Monfalcone

Kolejnymi odzyskanymi jednostkami były dwie pływające baterie uszkodzone w wyniku wejścia na skały: Faà di Bruno i Alfredo Cappellini, oraz kanonierka Folgore, uszkodzona w wyniku wrogiego ostrzału. W trakcie wojny otrzymał szereg odznaczeń za służbę. Bezpośrednio po wojnie uczestniczył w misji wojsk interwencyjnych na Kaukazie. Kolejno był dyrektorem zarządu budowy okrętów wojennych w Poli, biura technicznego marynarki wojennej w Genui, później skierowano go do Ministerstwa Marynarki Wojennej w Rzymie, a w końcu został mianowany przez Ministerstwo Łączności członkiem Sekcji Marynarki Wojennej Komitetu Technicznego.

Włoski monitor Faà di Bruno

W roku 1930 wiceadmirał Gino Ducci zlecił mu opracowanie koncepcji budowy nowych jednostek dla włoskiej marynarki wojennej. Barberis, na podstawie obserwacji innych flot wojennych opracował trzy grupy okrętów.

Pierwszą były projekty od A1 do E5, które były szybkimi, ale stosunkowo lekkimi jednostkami do wyporności 14000t., długości od 147m do 205m, uzbrojeniu głównym od 3 x 3 x203mm do 3 x 2 x 305mm i prędkościach między 28 a 36w. (były to w zasadzie projekty ciężkich krążowników).

Projekt P1, wyporność 26475t.; wymiary: 205,5m x 33m x 8,4m; prędkość: 30w.; moc 104230KM; uzbrojenie: 4 x 3 x 305mm; pancerz burtowy do 231mm, pancerz pokładu 114mm.

Drugą była grupa projektów od F1 do M3 – które były jednostkami o wyporności do 20000t. długości od 169m do 228m, uzbrojeniu głównym od 2 x 3 x305mm do 4 x 2 x 305mm i prędkościach między 28 a 36w. (jednostki mogły być klasyfikowane jako krążowniki liniowe, lub tak zwane cruiser killer – okręty przeznaczone do zwalczania wrogich krążowników)

Projekt R2, wyporność 24981t.; wymiary: 239,5m x 28,1m x 8,6m; prędkość: 34w.; moc 162400KM; uzbrojenie: 3 x 3 x 356mm; pancerz burtowy do 135mm, pancerz pokładu 100mm.

W trzeciej były projekty od N1 do S4 - jednostki najcięższe, których wyporność przekraczała 26000t. Wśród nich wyróżniało się kilka podgrup.

Projekt S3, wyporność 249351t.; wymiary: 257,5m x 25,9m x 8,6m; prędkość: 36w.; moc 212800KM; uzbrojenie: 4 x 2 x 356mm; pancerz burtowy do 96mm, pancerz pokładu 60mm.

Podgrupa od N1 do N8 miała przedstawiać jednostki o wyporności standardowej ponad 27000t., długości 190m, szerokości 35,5m i zanurzeniu około 8,6m. Przy projektowanej mocy ponad 85000KM okręty miał osiągać 28w. Poziom ochrony był najwyższy w projektach uzbrojonych w działa 305mm (3 wieże po dwa działa), a najniższy w projektach uzbrojonych w działa 406mm (w tej samej konfiguracji jak przy działach 305mm).

Projekt S4, wyporność 24351t.; wymiary: 257,5m x 25,9m x 8,6m; prędkość: 36w.; moc 212800KM; uzbrojenie: 2 x 3 x 406mm; pancerz burtowy do 68mm, pancerz pokładu 62mm.

Z kolei podgrupa od S1 do S4 miała wypierać maksymalnie 30000t. to z kolei jednostki o maksymalnej prędkości do 36w. Ich maksymalna wymiary to 257,5m długości i 25, 9m szerokości. Mimo smukłych linii kadłuba do osiągnięcia tak wysokiej prędkości okręty potrzebowały aż 212000KM mocy, to wymagało zabudowy potężnych siłowni. Potężna siłownia wymagała z kolei dużej ilości miejsca, stąd też pomysł, że w jednym z projektów będzie uzbrojenie będzie rozmieszczone w dwóch wieżach z trzema działami o kalibrze 406mm, po jednej na dziobie i rufie. Wśród propozycji znalazły się również jednostki z uzbrojeniem w kalibrze 356mm (które w założeniu miały przewyższać francuskie działa kalibru 340mm – które według Włochów miały trafić na nowe francuskie pancerniki). Ochronę bierną okrętu miały podwyższyć takie wynalazki jak: potrójne dno czy też wielkie kesony zabudowane wewnątrz kadłuba wzdłuż burt, których głębokość miała wynosić nawet 5m. Rozwiązania te miały zwiększyć niezatapialność okrętów.

Barberis wysnuł też szereg wniosków ze swoich rozważań, które przedstawił swojemu zleceniodawcy, admirałowi Ducci. Doszedł między innymi do wniosku, że Włochy mogą budować okręty liniowe w maksymalnych limitach traktatowych 35000t., ale problemem jest infrastruktura (brak odpowiednio rozwiniętego zaplecza portowo – dokowego we Włoszech) jak również docelowa liczba jednostek. Rozwijając myśl - ilość portów i stoczni, które mogły przyjąć okręty o wyporności 25000t. była znacząco większa niż tych, które mogły przyjąć okręty o wyporności 35000t.. Z kolei ilość możliwych do zbudowania okrętów o wyporności 25000t. rosła aż do 7 (lub do 6 w przypadku okrętów o wyporności nieco ponad 29000t.), podczas gdy przy wyporności 35000t ilość ta spadała do 5. Wszystko miało zależeć od ustaleń konferencji w Genewie. Większość uczestników tego spotkania opowiadała się za limitem 25000t. dla nowych okrętów liniowych, tylko Stany Zjednoczone stanowczo się temu sprzeciwiały. Ostatecznie żaden z powyższych projektów nie wszedł w fazę realizacji, a rozbudowane studium rozwoju pozostało tylko jako jedna z koncepcji.

----------------------------------------------

Bibliografia:

Battleships: Axis and Neutral Battleships in World War II, William H. Garzke, Robert O. Dulin;

Naval Institute Press; Annapolis; 1985

The Italian navy and the battleship in the 1930s: theory and practice; Michele Cosentino; Warship 2023; Osprey Publishing; Oxford; 2023

https://www.reddit.com

https://pl.wikipedia.org

https://www.shippingwondersoftheworld.com

http://www.agenziabozzo.it

https://www.naviecapitani.it

----------------------------------------------