Kaiten- Morskie Tokko

Wiosną 1944 roku sytuacja strategiczna Japonii stawała się beznadziejna.

Już w 1942 roku przedstawiono pierwsze projekty użycia bojowego torped kierowanych przez człowieka. Ze względu na niechęć najwyższego dowództwa, a szczególnie cesarza Hirohito do akceptacji takich środków były one początkowo odrzucane.

Tymczasem jednak pogarszająca się sytuacja na frontach spowodowała zmianę stanowiska. Z powodu niechęci cesarza zaczęto te ostateczne środki walki określać mianem "Tokko"- Tobaketsu Kogeki- tzn "atak specjalny".

W lutym 1944 roku Hiroshi Kuroki zaprezentował pomysł przed Sztabem Morskim w Tokio. Prace ruszyły w następnym miesiącu w bazie morskiej w Kure.

Jako podstawę wykorzystano torpedy Typu 93 Model 3 (słynne "długie lance" kal. 610 mm używane m. in. na wyrzutniach "Shimakaze").

Torpeda została jednak zmodyfikowana o kabinę ciśnieniową czym różniła się od rozwiązań europejskich- zarówno brytyjskie "Chariot" jak i włoskie "Silura a Lenta Corsa" obsługiwane były przez pilotów siedzących na nich okrakiem.

Projekt objęto ścisłą tajemnicą, skąd wziął swoją nazwę "Kaiten igyo"- czyli "Wielkie przedsięwzięcie".

W założeniu torpedy kierowane Kaiten miały charakteryzować się większym zasięgiem i precyzją w zwalczaniu okrętów przeciwnika, za cenę życia swych pilotów- samobójców.

Torpedy Kaiten przenoszone były na pokładach okrętów podwodnych tzw. "matek" w bezpośredni rejon misji bojowej.

Ze względu na rozmiar tych torped (głowica bojowa ważyła 1550 kg) niemożliwe było umieszczenie ich w wyrzutniach torpedowych okrętów-matek, więc przenoszone były na pokładach. Pilot zajmował swoje miejsce gdy okręt-matka znajdował się w wynurzeniu. W późniejszym czasie opracowano wodoszczelny tunel, który umożliwiał wypuszczenie torpedy również w zanurzeniu.

Kaiten wyposażony był w mały peryskop który umożliwiał obserwację celu z głębokości 5 m.

Kaiten Typu 1 budowane były w stoczni w Kure od sierpnia 1944 roku.

Podjęto prace nad Typem 2- który wyposażony był w inny silnik (napędzany prototypowym silnikiem), Typem 4- który używał bardziej standardowy silnik parowo-gazowy (podczas testów osiągał bardzo małą prędkość- 20 węzłów, w stosunku do 30 w osiąganych przez Typ 1), oraz Typem 10- opartym na mniejszej torpedzie Typ 92, niosącą mniejszą głowicę bojową.

Do kierowania Kaitenami zgłaszali się młodzi ochotnicy- rezerwiści. Misje z udziałem tego środka walki otrzymały kryptonim GEN (kolejno od 1 do 8) i realizowane były od listopada 1944 roku (a więc już po klęsce w Bitwie w Zatoce Leyte).

Podczas pierwszej z tych misji 3 okręty-matki (I-35, I-37,I-47) wypuściły łącznie 8 Kaitenów w pobliżu atolu Ulithi w archipelagu Karolinów. Tylko jeden dosięgnął celu- trafiając tankowiec "Mississinewa".

Ogromne kłęby dymu obserwowane przez okręty-matki doprowadziły dowództwo japońskie do błędnych wniosków o dużym powodzeniu Kaiten...

Większych sukcesów nie osiągnięto ani podczas walk o Iwo-Jimę (II.1945) ani w walkach o Okinawę (IV-VI. 1945).

Ostatnim akordem bojowym projektu Kaiten igyo było zatopienie niszczyciela USS "Underhill" po wystrzeleniu z I-53 24.07.1945.

Łącznie zbudowano ok. 330 torped Kaiten różnych typów (głównie Typ 1). W misjach użyto 147, ataki bojowe przeprowadziło 79.

Poświęcenie życia przez ochotników, nie mogło przesłonić nieskuteczności.

Kaiten budowane w końcowym okresie wojny, w skrajnie ciężkich warunkach (Kure zostało zniszczone w wyniku nalotów w ok. 40% swojej zabudowy), miały liczne usterki, przede wszystkim częste problemy ze szczelnością konstrukcji.

Problemy techniczne, niski poziom wyszkolenia pilotów-samobójców, a przede wszystkim ogromna przewaga jakościowa US Navy, przesądziły o porażce tego projektu.

"Żywe torpedy" nie stały się "japońską Wunderwaffe".

Widmo klęski i bezwarunkowej kapitulacji Japonii miało się ziścić niedługo po ostatniej misji GEN.

Ciekawy materiał z wizyty w

Yasukuni Kaikan Museum Tokyo

Yasukuni Jinja museum Tokyo Japan

pokazujący Kaiten

https://youtu.be/j-WQl7hyJNk