Czym była Niemiecka eskadra Wschodnioazjatycka?

Zespół okrętów floty cesarskiej utworzony w celu zabezpieczenia koloni Niemieckich na terenie Azji.

a) Geneza powstania tego zespołu jest w bardzo ciekawa, a zaczyna się już pod koniec XIX wieku. Cesarstwo niemieckie chcąc stać się potęgą kolonialną potrzebowało solidnego oparcia w postaci bazy z nowoczesnym portem na terenie Azjatyckim. Wybór z wiadomych względów padł na obszar Chin, które po przegranej wojnie 1894-95 z Japonią zaczęły jawić się, po raz kolejny jako kolos na glinianych nogach. Państwo wielkie, ale słabe. W tym czasie marynarka wojenna Niemiec nie posiadała stałej bazy na tych terenach, a wsparcie techniczne dla powołanej już wcześniej eskadry zapewniano w portach takich jak: Hong-Kong czy Nagasaki. Skład tego zespołu przedstawiał się w tym okresie następująco:

1) SMS ,,Kaiser`` - fregata opancerzona, 7500 ton wyporności, prędkość 14,6 w, uzbrojenie 8x260 mm

2) SMS Prinzess Wilhelm - krążownik pancerno-pokładowy typ Irene: ok 5000 ton wyp., prędkość 18 węzłów, uzbrojenie 14x150 mm, 8x105 mm, 6 działek rewolwerowych kal. 37 mm, 3 wyrzutnie torpedowe 350mm

3) SMS Cormoran - krążownik lekki nie opancerzony - wyp. 1850 ton, prędkość 15.5 w., uzbrojenie 8x105 mm, 5 działek rewolwerowych kal. 37 mm, 2 wyrzutnie torpedowe 350mm

Eskadrą w tym okresie dowodził kontradmirała Paul Hoffmann , to dzięki niemu trzy ww. okręty zastąpiły poprzednie starzejące się kanonierki, które nie przedstawiały zbyt dużej wartości bojowej. Jednak nawet cesarz Wilhelm II wiedział, że poleganie na bazach innych niż własna nie może trwać wiecznie, dlatego też postanowiono utworzyć właśnie taką bazę, można powiedzieć od podstaw. Początkowo drogą mediacji, które Chińczycy zerwali, nie wyrażając zgody na udostępnienie takiego miejsca. Następca Hoffmana, admirał Tirpitz widział takowe miejsce właśnie nad zatoką Kiautschou. Niemcy jak to Niemcy, jak nie dało rady po dobroci znaleźli sposób, a właściwie pretekst to zajęcia interesującego ich miejsca. Pretekstem były wydarzenia z Quen-Chu 01.11.1897 roku. Zabito wtedy dwóch niemieckich misjonarzy. Reakcja następcy Tirpitza była błyskawiczna jak na tamte czasy, i już po dwóch tygodniach kontradmirał Otto von Diederichs zajął interesujący teren bez jednego wystrzału. Niemcy zażądali od władz chińskich wydzierżawienia zajętego przez nich terytorium na okres 99 lat, koncesji na budowę kolei z Tsingtao do Jinan (obecnie stołeczne miasto prowincji Szantung położone nad Huang-He, zw. też Rzeką Żółtą), prawa do eksploatacji i używania pozyskanych tam zasobów mineralnych (na półwyspie były spore złoża węgla), prawa do budowy fortyfikacji oraz utworzenia strefy neutralnej w granicach 50 km od zajętego przez II Rzeszę terenu. Chińczycy ugięli się pod tymi żądaniami i 6 kwietnia 1898 r. Tsingtao zostało ogłoszone niemieckim protektoratem, port zaś został oficjalnie otwarty 1 lipca 1899 r. Pierwszym cywilnym gubernatorem został komandor cesarskiej marynarki wojennej Kurt von Rosendahl . Kolonia Kiaoczou miała powierzchnię 552 km2 i podlegała nie pod urząd ds. kolonii, ale pod urząd marynarki wojennej. Co ciekawe, samo miasto Kiaoczou nie było jej częścią. Po kilku latach teren, z nazwijmy rzeczy po imieniu wiochy, stał się nowoczesnym portem na wzór europejski.

b) rozwój bazy i wzmacnianie sił

Stopniowo baza stawała się dość silnie ufortyfikowaną twierdzą o silnym garnizonie( korpus piechoty), ale Tirpitz twierdził że jest to zbędne. Według niego jedynym przeciwnikiem mogliby być kiepsko wyposażeni i wyszkoleni Chińczycy, dlatego też uważał, że do obrony miasta nie trzeba angażować znacznych sił. Ta beztroska i pogarda okazywana Chińczykom i nie branie pod uwage innych przeciwników srodze się zemściła kilka lat później. Zgodnie z pierwotnymi planami pierwsza linia obrony, której miał bronić wspomniany korpus, biegła wzdłuż wzgórz Kaiserstuhl i Litsuner o wysokości około 400 m. Druga linia biegła w odległości 10 mil od wzgórz Prinz Heinrich do Kuschan. Niemcy obliczyli, że do obrony tej linii trzeba by było zatrudnić dywizję piechoty, co również wydało się zbytnią ekstrawagancją dla admirała Tirpitza. W końcu stanęło na linii wzgórz wewnętrznych – od wzgórza Iltis, przez Bismarck, do Moltke. Wznosiły się one na 80-200 m powyżej miasta. Tam rozpoczęto budowę umocnień. W skład obrony Tsingtao weszły 4 baterie oraz system reflektorów i pól minowych. Kaiserliche Marine zbudowała również 5 redut, każda ze stanowiskami dla armat polowych, kaemów, kuchnią, piekarnią, magazynem amunicji, generatorami i kwaterami dla 200 żołnierzy. Załogi baterii dział liczyły razem około 750 ludzi. Ponadto jakieś 180 zajmowało się pracami sztabowymi i logistyką umocnień. Obsługiwali oni – od strony morza – baterię (fort) Hui-Tschüen Huk, składającą się z 2 armat kal. 240 mm oraz trzech 150 mm, baterię wzgórza Bismarcka składającą się z 4 armat kal. 280 mm, starą baterię Tsingtau posiadającą 4 stare ex-chińskie armaty kal. 150 mm, leciwą baterię Hsiauniwa składającą się z 4 starych armat kal. 210 mm, 7 armat kal. 88 mm oraz mającą pod swoją pieczą około 300 min morskich, zaś od strony lądu – baterię wzgórza Iltis mającą w uzbrojeniu 2 armaty kal. 105 mm i 6 ex-chińskich armat kal. 120 mm, jak też baterię wzgórza Moltke składającą się z 2 armat kal. 105 mm. Obronę od strony lądu wspomagało ponadto 12 otwartych stanowisk artyleryjskich z 22 armatami kal. 37 mm, 22 kal. 90 mm oraz 6 ex-chińskich kal. 120 mm. Garnizon w późniejszym okresie wyposażono w 2 samoloty typu Rumpler Taube, balon meteorologiczny i balon zapasowy. Samo miasto miało być bronione przez 3. Batalion Morski liczący 1300 żołnierzy. Jego ostatnim dowódcą był ppłk Friedrich von Kessinger. Batalion składał się z 4 kompanii piechoty (każda licząca 210 żołnierzy), 1 kompanii jazdy (140 kawalerzystów), 1 baterii artylerii polowej (133 żołnierzy obsługujących 6 armat polowych Kruppa kal. 77 mm), 1 kompanii inżynieryjnej (108 żołnierzy) oraz 2 konnych kompanii ckm-ów (38 żołnierzy na kompanię obsługujących każda 6 ckm). Z kolei w Tientsinie (Tiencin, dziś Tianjin) i odległym Pekinie (dziś Beijing) stacjonowały 4 kompanie piechoty (każda po 100 żołnierzy), 1 batalion ckm-ów (60 żołnierzy i 14 ckm) oraz dwie sekcje artylerii (3 armaty polowe kal. 80 mm i 3 haubice kal. 150 mm). Poza trzema działami kal. 80 mm wszystkie ww. siły zasiliły garnizon Tsingtao. Ponadto w razie wybuchu wojny załogę miasta miało wspomagać około 1500 rezerwistów. Wliczając marynarzy i obsady karabinów maszynowych ściągniętymi z załóg okrętów, Tsingtao dysponowało około 4 tys. żołnierzy wspartymi 120 kaemami i 90 armatami( jak się potem okazało stanowczo za mało). Wzmocniono za to znacznie siły morskie w rejonie, a mianowicie w trakcie jeszcze budowy portu przybyły:

1) SMS Hansa, SMS Hertha krążowniki pancerno pokładowy typ Victoria Louise

Wyporność: 6700 ton, Prędkość: 18,5 węzła, Uzbrojenie: 2x210mm, 8x150mm, 10x88mm, 3 wyrzutnie torpedowe kal 450mm

2)SMS Gefion -  krążownik nieopancerzony

Wyporność: 4270 ton, Prędkość: 19,5 węzła, Uzbrojenie: 10x105mm, 6x50mm, 2 wyrzutnie torped 450 mm