USS Nevada

Amerykańskie okręty typ Nevada były pierwszymi w US Navy jednostkami drugiej generacji zwanej też "superdrednotami". W porównaniu z poprzedzającym je typem New York okręty te stanowiły krok naprzód w stronę zrównoważonej nowoczesnej konstrukcji pancernika.

Po raz pierwszy zastosowano układ pancerza "wszystko albo nic"- koncepcja ta była odpowiedzią na wzrastający zasięg toczonych starć przez jednostki liniowe. Wcześniejsze założenia przewidywały starcia na bliższym dystansie co oznaczało że wrogie pociski miały trafiać pancerz okrętu niemal pod kątem prostym ze względu na ich niską trajektorię. Zwiększenie ich zasięgu i rozwój systemów celowniczych sprawiał że pociski uderzać mogły pod różnym kątem. Postanowiono więc skupić ciężar pancerza w najbardziej żywotnych punktach jednostki, zmniejszając pancerz na tych mniej istotnych. Po raz pierwszy zastosowano również trzy-działowe wieże artylerii głównej (waga 748 t każda).

USS "Nevada" zwodowany został 11.07.1914 roku, przyjęcie do służby nastąpiło 11.03.1916.

Wymiary:

177 m długości

29 m szerokości

przy zanurzeniu 8,7 m,

i wyporności maksymalnej 28,400 t.

Uzbrojenie główne składało się z dwóch potrójnych wież (z przodu i z tyłu) oraz dwóch podwójnych umieszczonych w superpozycji- co zapewniło salwę burtową dziesięciu luf o kalibrze 356 mm. Artyleria pomocnicza składa się z 21 dział kal 127 mm/51 umieszczonych w kazamatach kadłuba. Co było wtedy częstą praktyką "Nevada" była wyposażona w dwie podwodne wyrzutnie torpedowe kal 533 mm.

Zgodnie z doktryną US Navy mniejszą wagę przywiązywano do prędkości jednostek, stąd prędkość maksymalna wynosiła nieco ponad 20 w przy czym był to pierwszy amerykański pancernik który napędzany był całkowicie ropą naftową, co umożliwiło zmniejszenie załogi obsługującej 12 kotłów. Zasilały one turbiny z napędem Curtisa i generowały 24 800 KM.

Okręt jeszcze we wczesnym etapie służby otrzymał platformy startowe umieszczone na dwóch wieżach artylerii głównej. Później otrzymał również katapultą rufową.

"Nevada" nie miała okazji wziąć aktywnego udziału w działań morskich podczas I Wojny Światowej ze względu na późne zaangażowanie USA i faktyczne zablokowanie flot Państw Centralnych w portach.

Lata powojenne przyniosły ustalenia Waszyngtońskiego Traktatu rozbrojeniowego który po raz pierwszy ustalił parytet sił morskich wg formuły 5:5:3 dla USN, Royal Navy i Nippon Kaigun.

Stany Zjednoczone uzyskały tym samym oficjalne potwierdzenie swej pozycji największej potęgi morskiej obok Wielkiej Brytanii.

Jako że przerwano pracę nad nowymi jednostkami, "Nevada" przeszła w latach 1927-1929 pierwszą gruntowną modernizację. Zamontowano bąble przeciwtorpedowe, kotłownie wyposażono w grodzie przeciwtorpedowe i zastosowano potrójne dno. Górny pokład pancerny został zwiększony do 127 mm (przy łącznym wzroście masy pancerza o 1906 t). W celu odciążenia zastąpiono maszty klatkowe nowymi- trójnogimi. Na ich szczycie znalazły się tzw. "control tops"- gdzie mieściło się oprzyrządowanie kierowania ogniem baterii głównej i pomocniczej. Silniki zostały zastąpione niewykorzystanymi na anulowanym typie North Carolina. Pomimo wzrostu masy do 30 800 t pozwoliło to na zachowanie prędkości 20,5 w.

Działa w kazamatach kadłuba okazały się w praktyce kompletnie nie przydatne na niespokojnym morzu dlatego przeniesiono je na pokład główny, jednocześnie działa 76 mm zastąpiono armatami o wysokim kącie podnoszenia luf 127 mm. W kolejnych pomniejszych modernizacjach w latach 30-tych wzmacniano obronę przeciwlotniczą. Znacznemu poszerzeniu uległ mostek.

7.12.1941 USS "Nevada" stacjonowała w Pearl Harbor. W czasie japońskiego ataku jako jedyna uruchomiła silniki i podjęto próbę wydostania się z portu. W czasie drugiej fali ataku została zaatakowana na środku kanału i trafiona pięcioma bombami 250 kg. Pożar zapalił zbiorniki paliwa i groził przedniemu magazynowi, został więc zapobiegawczo zalany, następnie oficer pełniący obowiązki dowódcy skierował okręt na mieliznę. Straty wyniosły 50 zabitych i 109 rannych.

Okręt był pierwszym podniesionym i zmodernizowanym po japońskim ataku.

Zmieniono kształt nadbudówki, zmieniono komin, ponownie zmodernizowano baterię pomocniczą na działa 127mm/38. Dodano 10 poczwórnych zestawów dział 40 mm i 38 pojedynczych 20 mm. Dla zmniejszenia ciężaru usunięto trójnogie maszty i zastąpiono jednym- antenowym. Kolejne wzmocnienie obrony przeciwlotniczej przeprowadzono jeszcze w 1945 roku.

Pancernik powrócił do służby w maju 1943 roku. W tym roku "Nevada" wzięła udział w inwazji na Attu na Aleutach.

W 1944 roku przeniesiona została do Floty Atlantyku- wzięła udział w inwazji na Francję (przydzielona do Zespołu U wystrzeliła 377 pocisków 356 mm i 2693 127 mm wspierając lądowanie na plaży Utah). Następnie ostrzeliwała Cherbourg.

Przeniesiona ponownie na Pacyfik uczestniczyła w inwazji na Iwo Jimę 16.02-8.03 1945. 24.03 ostrzeliwała Okinawę, wtedy też w wieżę nr 3 trafił kamikaze.

Po zakończeniu wojny okręt użyto jako cel nawodny w teście atomowym ("Operation Crossroads") w atolu Bikini.

1.07.1946 pomalowana na czerwono "Nevada" miała być "środkiem tarczy", jednak bomba plutonowa "Able" zboczyła z celu o ok 800 m.

Okręt przetrwał test bez większych uszkodzeń w przeciwieństwie do umieszczonych na jego pokładzie zwierząt- koza unieruchomiona na pokładzie zdechła dwa dni później, inna zamknięta w wieży artylerii głównej po czterech dniach. Eksperyment wywołał krytykę w prasie amerykańskiej.

Ostatecznie USS "Nevada" została wykorzystana jako okręt-cel u brzegu Hawajów gdzie 31.07 1948 po ćwiczeniach artylerii USS "Iowa", została zatopiona torpedami.

Pierwotna sylwetka USS "Nevada" po wejściu do służby