Materiał poświęcony przybliżeniu jednostek jednej z największych flot państw bałtyckich.

W połowie XIX wieku Szwecja była związana z Norwegią unią personalną. Pozycja Szwecji była dominująca względem biedniejszej Norwegii. Na morzu nie była w stanie sprostać Rosji, z którą kiedyś toczyła regularne wojny. Rosja, po wojnie krymskiej, zobowiązała się do demilitaryzacji Wysp Alandzkich (traktat paryski 1856), mimo tego to właśnie ona była postrzegana jako główne zagrożenie. Szwedzi przy stosunkowo słabej flocie posiadali dobre zaplecze technologiczne, dzięki któremu mogli w szerokim zakresie polegać na własnych mocach produkcyjnych. Lokalne zakłady nabierały doświadczenia w produkcji nowych technologii (produkcja stali Harveya, produkcja nowoczesnych dział). Długa linia brzegowa Szwecji wymuszała utrzymywanie stosunkowo licznej floty, natomiast ukształtowanie wybrzeża powodowało, że najskuteczniejsze były mniejsze okręty, które posiadały mniejsze zanurzenie.

W 1862 powołano komisję, która stwierdziła, że jednostki które służą we flocie szwedzkiej są przestarzałe. Następstwem tego była budowa dla floty szwedzkiej 4 dużych monitorów typu John Ericsson (piąta jednostka została zbudowana dla Norwegii - pozostającej w unii ze Szwecją). W Szwecji zainteresowanie klasą monitorów pojawiło się po bitwie pod Hampton Roads (podczas wojny domowej w Stanach Zjednoczonych), gdzie stosunkowo mała jednostka Unii – USS Monitor powstrzymała dużo większą jednostkę Konfederacji – CSS Virginia. Taka jednostka, o małym zanurzeniu i silnym uzbrojeniu artyleryjskim dobrze wpisywała się w potrzeby floty szwedzkiej (płytkie wody szkierów). Pewnym ułatwieniem w nabyciu tej klasy okrętów było to, iż konstruktor i projektant USS Monitor, John Ericsson, urodził się w Szwecji. On sam zaproponował, że udostępni plany tej jednostki Szwedom. Ci z kolei wysłali swojego przedstawiciela do Stanów Zjednoczonych, gdzie ten przestudiował plany jednostek oraz podpatrywał różne aspekty produkcji stali, dział i budowy okrętów. Projekt monitorów typu John Ericsson powstał w zasadzie pod nadzorem twórcy USS Monitor.

John Ericsson w 1867

Dane techniczne:

Wyporność standardowa: ok. 1500t., wymiary: 60,88m x 13,54m x 3,4m, prędkość maksymalna: 6,5w., uzbrojenie: w zależności od jednostki: John Ericsson 1 x 2 x 380mm, Thordön i Tirfing 1 x 2 x 267mm, Mjølner 1 x 2 x 270mm, Loke 1 x 2 x 240mm. Pancerz burtowy 124mm, pancerz artylerii głównej 270mm, pokład 24,6mm, wieża dowodzenia 225mm.

Służba jednostek była spokojna, jedyną zagraniczną wizytę odbyły w zasadzie w pierwszych latach służby, trzy jednostki typu: John Ericsson, Thordön, Tirfing, popłynęły do Helsinek, a później do Kronsztadu. Monitory w większości stały w porcie, pływały sporadycznie w miesiącach letnich i jesiennych. Na okrętach modyfikowano i zmieniano uzbrojenie, ostatnie jednostki typu wycofano do 1922.

Oprócz powyższych jednostek dla floty szwedzkiej zbudowanych zostało jeszcze 10 małych monitorów przybrzeżnych, których wyporność wahała się od 200t. do 500t.

Pancerniki obrony wybrzeża

Typ Svea

Svea

Po zbudowaniu szeregu monitorów stwierdzono, że flocie potrzebne są większe jednostki do obrony wybrzeża. Powołana komisja po przedstawieniu wymagań taktyczno – technicznych i wybraniu projektu przedstawiła go królowi. Po przegłosowaniu w parlamencie, pierwszy okręt został zamówiony w 1884. Stępkę pod niego położono w 1884, wodowanie nastąpiło w 1885, a oddanie do służby w 1886. Nazwano go Svea. Już w 1899 podjęto decyzję o gruntownej modernizacji, która nastąpiła w 1903. Wieżę z dwoma działami 254mm zastąpiono wieżą z jednym działem 210mm. Plany odnośnie zamontowania na rufie tego typu wieży nie zostały zrealizowane (ze względu na zbyt małą wytrzymałość konstrukcji). Artyleria średnia została zastąpiona nowocześniejszą, umieszczoną w wieżach. Od 1915 Svea służyła jako koszary, później jako baza okrętów podwodnych. Okręt po pewnym czasie rozbrojono, w 1944 pocięto na złom.

Dane taktyczno-techniczne:

Svea (przed przebudową)

Wyporność standardowa: 3051t., wymiary: 75,7m x 14,8m x 5,18m, prędkość maksymalna: 14,7w., uzbrojenie: 1 x 2 x 254mm, 4 x 1 x 152mm, 1x 2 x 37mm, 4 x 4 x 25mm, 3 wyrzutnie torped 381mm. Pancerz burtowy 297mm, pancerz artylerii głównej 297mm, pokład 49mm.

Svea (po przebudowie)

Wyporność standardowa: 3200t., wymiary: 75,7m x 14,8m x 5,18m, prędkość maksymalna: 16w., uzbrojenie: 1 x 1 x 210mm, 7 x 1 x 152mm, 11 x 1 x 57mm, 3 wyrzutnie torped 381mm. Pancerz burtowy 297mm, pancerz artylerii głównej 297mm, pokład 49mm.

Svea przed przebudową

Svea po przebudowie

Po małych zmianach w projekcie, w 1888, zamówiono drugą jednostkę klasy Svea. Nazwano ją Göta. Wodowanie nastąpiło rok później, a w 1891 wprowadzono okręt do służby. W 1901 nastąpiła przebudowa podobna jak na Svea. W 1923 okręt został wycofany ze służby, później przebudowany na zaopatrzeniowiec, następnie koszary, w 1938 ostatecznie skasowany.

Göta

Wyporność standardowa: 3238t., wymiary: 78,8m x 14,6m x 5,11m, prędkość maksymalna: 16w., uzbrojenie: 1 x 2 x 254mm, 4 x 1 x 152mm, 5x 1 x 57mm, 6 x 4 x 25mm, 4 x 1 x 25mm, 3 wyrzutnie torped 381mm (Po przebudowie: 1 x 1 x 210mm, 7 x 1 x 152mm, 11 x 1 x 57mm, 3 wyrzutnie torped 381mm ). Pancerz burtowy 293mm, pancerz artylerii głównej 293mm, pokład 49mm.

Göta przed przebudową

Göta po przebudowie, schemat uzbrojenia i opancerzenia

W 1890 zamówiono następną jednostkę klasy Svea. Wodowanie nastąpiło w 1893, w tym też roku wprowadzono jednostkę do służby. Na Thule wprowadzono nowe wyrzutnie torped kalibru 457mm. Modernizacja nastąpiła w 1902- 1903. W 1923 stał się zaopatrzeniowcem, w 1928 okrętem – celem, a w 1933 sprzedano go na złom.

Thule

Wyporność standardowa: 3248t., wymiary: 79,5m x 14,6m x 5,11m, prędkość maksymalna: 16w., uzbrojenie: 1 x 2 x 254mm, 4 x 1 x 152mm, 5x 1 x 57mm, 4 x 4 x 25mm, 4 x 1 x 25mm, 2 wyrzutnie torped 457mm (Po przebudowie: 1 x 1 x 210mm, 7 x 1 x 152mm, 11 x 1 x 57mm, 2 wyrzutnie torped 457mm). Pancerz burtowy 293mm, pancerz artylerii głównej 293mm, pokład 49mm.

Thule

Działa okrętów po przebudowach były montowane w fortyfikacjach nabrzeżnych.

Typ Oden

Po zebraniu doświadczeń z użytkowania okrętów typu Svea postanowiono o zmianie koncepcji budowanych pancerników. Rozdzieleniu miała ulec artyleria główna okrętów. Podwójna wieża na dziobie miała zostać zastąpiona pojedynczą, a na rufie miała pojawić się druga taka sama. Przyczyną była obawa o wyłączenie całej artylerii głównej jednym trafieniem. Działa artylerii średniej miały być zamienione na mniejsze, ale za to o większej szybkostrzelności.

Oden

Jednostkę wybudowano w latach 1894 – 1897. Okręt przeszedł przebudowę w 1914. W latach dwudziestych XX wieku planowano go przebudować na transportowiec wodnosamolotów. Z powodu wieku i stopnia zużycia jednostki zrezygnowano z tego pomysłu. Oden został wycofany w 1937, a w 1943 złomowany.

Wyporność standardowa: 3445t., wymiary: 86,3m x 14,8m x 5,28m, prędkość maksymalna: 16,5w., uzbrojenie: 2 x 1 x 254mm, 4 x 1 x 120mm, 4 x 1 x 57mm, 6 x 1 x 47mm, 2 x 1 x 25mm, 1 wyrzutnia torped 457mm. Pancerz burtowy 243mm, pancerz artylerii głównej 190mm, pokład 49mm.

Schemat uzbrojenia i opancerzenia pancerników typu Oden

Oden

W 1896 zamówiono dwie następne jednostki klasy Oden (Thor i Niord). Podobnie jak wcześniejsze okręty, zamówiono je w stoczniach krajowych. Rozpoczęcie ich budowy nastąpiło w 1896, a wejście do służby w 1899. Dzięki oszczędnościom na wadze pancerza (pancerz mimo że był lżejszy to był wykonany ze stali nawęglonej i przez to był tak samo wytrzymały) zamontowano dwa działa średniego kalibru więcej. Tutaj trzeba zaznaczyć, że działa ciężkie do Niorda zostały wykonane przez Boforsa (wcześniej wykonywał on jedynie działa średnich kalibrów – 152mm i 120mm oraz mniejsze). Oznaczało to znaczny postęp technologiczny dla samych zakładów, oraz uniezależnienie się od dostaw uzbrojenia z zagranicy dla całej Szwecji. W trakcie pierwszej wojny światowej wszystkie okręty typu Oden uległy przebudowie. Straciły po jednym kominie, a przedni maszt zastąpiono trójnogiem. W 1918 Thor z innymi okrętami (jednym z nich był pancernik Oscar II drugim Sverige) przeprowadził desant na Wyspy Alandzkie (żołnierze mieli chronić ludność przed bolszewikami). Thor został wycofany w 1937 ze służby, a w 1942 pocięty na złom. Niord natomiast w 1922 stał się okrętem zaopatrzeniowym, później służył jako okręt – baza, okręt koszarowy, okręt – cel, bateria przeciwlotnicza, aby ostatecznie w 1945 zostać złomowanym.

Wyporność standardowa: 3328t., wymiary: 86,3m x 14,8m x 5,28m, prędkość maksymalna: 16,5w., uzbrojenie: 2 x 1 x 254mm, 4 x 1 x 120mm, 10 x 1 x 57mm, 2 x 2 x 25mm, 1 wyrzutnia torped 457mm. Pancerz burtowy 240mm, pancerz artylerii głównej 200mm, pokład 49mm.

Thor

Thor

Pierwsze szwedzkie „krążowniki”

Pod koniec XIX wieku marynarka wojenna Szwecji opierała się głównie na pancernikach obrony wybrzeża. Jednostki te mając niewielkie zanurzenie mogły operować w rejonie szkierów, a jednocześnie mając dość dobrą dzielność morską mogły swobodnie operować na wodach bałtyckich. Nie były to jedyne jednostki którymi była zainteresowana szwedzka marynarka wojenna. Inna klasą okrętów, która znalazła się w kręgu zainteresowań Szwedów były krążowniki. Początkowo zainteresowano się tak zwanymi krążownikami torpedowymi. Były to jednostki, które w założeniu miały zapewnić rozpoznanie flocie, oraz miały zwalczać torpedowce przeciwnika. Po pewnym czasie okazało się, że wobec wzrostu prędkości późniejszych torpedowców klasa ta nie nadawała się już do tych celów. Po dłuższym czasie z klasy tej wyewoluowała klasa tak zwanych kontrtorpedowców (później nazwanych niszczycielami). W Szwecji zainteresowanie krążownikami torpedowymi zrodziło się z obserwacji największej marynarki wojennej świata – Royal Navy. Szwedzi zaczęli dostrzegać problem braku rozpoznania dla głównych sił floty, oraz narastający problem związany z budową coraz lepszej broni torpedowej oraz okrętami które ją przenosiły. Już w 1892 zebrała się komisja, która ustaliła, że do służby mają być wprowadzone dwa typy okrętów klasy krążownik, mniejszy i większy. Podczas gdy większe nigdy nie zostały zbudowane, mniejsze wprowadzono do służby i aktywnie użytkowano. Były to tak zwane krążowniki torpedowe klasy Örnen.

Typ Örnen

Były to małe jednostki, ich wyporność sięgała zaledwie 800t. Typ ten składał się z pięciu okrętów. Były to okręty typowe w swojej klasy, miały za zadanie zwalczać torpedowce, a jednocześnie miały być swego rodzaju liderami flotylli torpedowców. Po obradach komisji, w 1895, przyznano pieniądze na rozpoczęcie jednej jednostki tego typu, w 1896 na dwa następne i w 1897 na dwa kolejne. Ważną cechą tych jednostek była możliwość prowadzenia działań na wodach przybrzeżnych, było to zasługą niewielkich rozmiarów jednostek tego typu. Trzy pierwsze okręty były mniejsze, dwie ostatnie były nieco większe, ( dzięki zwiększeniu wymiaów jednostek można było wyposażyć je w większą siłownię). Za napęd służyły maszyny potrójnego rozprężenia, w przypadku pierwszych trzech jednostek maszyny rozpędzały okręty do 19w., dwie ostatnie jednostki posiadały mocniejszą siłownię i ich prędkość maksymalna wynosiła 20,5w. Kotły były opalane węglem, na okrętach mieściło się do 100t. paliwa, pozwalało to na rejs z prędkością 17w., przez 40 godzin (680Mm). Okręty miały słabą zwrotność. Na ochronę okrętu składał się pokład pancerny o grubości od 12 do 19mm, natomiast wieża dowodzenia była chroniona blachą niklową o grubości 40mm.

Początkowo planowane uzbrojenie miało wyglądać następująco: jedno działo kalibru 120mm na dziobie i jedno kalibru 57mm na rufie. Ostatecznie i na dziobie i na rufie okręt otrzymał działa 120mm, poza nimi na pokładzie znalazły się 4 działa kalibru 57mm, oraz na dziobie podwodna wyrzutnia torped kalibru 381mm z zapasem dwóch torped (torpedy miały zasięg 800m i prędkość 24w.), dodatkowo zainstalowano dwa reflektory do walki w nocy. Jak na jednostkę tak małą uzbrojenie główne było dosyć pokaźne. Działa 120mm miały zasięg strzału 6000m, szybkostrzelność to 8 do 10 strzałów na minutę. Dodatkiem były działka 57mm przeciw wrogim torpedowcom, strzelające na odległość 5000m nawet do 35 razy na minutę.

Historia służby

Örnen – po wprowadzeniu do służby w 1897 okręt pełnił służbę dozorową, okazało się również, że z racji wielkości i prędkości niezbyt dobrze radzi sobie z funkcjami które mu przydzielono (zwiad i zwalczanie torpedowców przeciwnika). Podczas I wojny światowej służył głównie jako dozorowiec. W późniejszym czasie zmodernizowany. Podczas II wojny światowej pozostał w służbie. Służył do 1947, kiedy wycofano go ze służby. W 1950 zatopiono go jako okręt cel.

krążownik torpedowy Örnen

Claes Horn – okręt wprowadzono do służby w 1898. Podobnie jak pierwsza jednostka typu pełnił on służbę patrolowo-dozorową. W 1905 wobec rozpadu unii szwedzko-norweskiej zmobilizowano zespół floty z pancernikami i krążownikami torpedowymi w składzie do ochrony wybrzeża i ewentualnego ataku na wybrzeża norweskie w przypadku eskalacji konfliktu. Eskadrę rozwiązano po uznaniu niepodległości Norwegii pod koniec 1905. Ponownym impulsem do zwiększenia gotowości bojowej jednostki był okres wojen bałkańskich w latach 1912-1913. Po intensywnej służbie okazało się że okręt jest w bardzo złym stanie technicznym. Wycofano go w 1923 i sprzedano na złom.

krążownik torpedowy Örnen

Claes Horn – okręt wprowadzono do służby w 1898. Podobnie jak pierwsza jednostka typu pełnił on służbę patrolowo-dozorową. W 1905 wobec rozpadu unii szwedzko-norweskiej zmobilizowano zespół floty z pancernikami i krążownikami torpedowymi w składzie do ochrony wybrzeża i ewentualnego ataku na wybrzeża norweskie w przypadku eskalacji konfliktu. Eskadrę rozwiązano po uznaniu niepodległości Norwegii pod koniec 1905. Ponownym impulsem do zwiększenia gotowości bojowej jednostki był okres wojen bałkańskich w latach 1912-1913. Po intensywnej służbie okazało się że okręt jest w bardzo złym stanie technicznym. Wycofano go w 1923 i sprzedano na złom.

Jacob Bagge

Psilander – wprowadzony do służby w 1900 okręt służbę odbywał jak i inne jednostki typu. Patrole i dozorowanie wód przybrzeżnych zostało chwilowo przerwane operacjami związanymi z ogłoszeniem przez Norwegię niepodległości. Po jej uznaniu przez Szwecję okręt popłynął do Rygi dla ochrony obywateli szwedzkich podczas rewolucji w 1905. Po odwołaniu z Rygi okręt powrócił do swoich zadań dozorowo-patrolowych. Podczas I wojny światowej jednostka uczestniczyła w patrolach chroniących neutralność Szwecji. Po zakończeniu wielkiej wojny okręt skierowano do rezerwy, przekształcono na okręt szkolny, ostatecznie wobec zużycia jednostki wycofany ze służby w 1936. Do 1939 służył jako okręt cel. Ostatecznie zatopiony torpedą 3 sierpnia 1939.

Psilander

Claes Uggla – wprowadzony do służby w 1900 okręt tak jak jednostki bliźniacze patrolował wody przybrzeżne, uczestniczył w operacjach związanych z proklamowaniem przez Norwegię niepodległości. Podczas I wojny światowej, w 1917, podczas jednego z patrolów wpadł na mieliznę. Po nieudanych próbach ściągnięcia jednostki na głębsze wody jednostka zatonęła.

Claes Uggla na mieliźnie

Już podczas eksploatacji stwierdzono, że okręty tego typu nie nadają się do zadań do jakich zostały stworzone. Były małe, a w porównaniu do krążowników w innych flotach słabo uzbrojone. Nadawały się jedynie do patroli wód przybrzeżnych. Służbę tę mogły wykonywać w zasadzie jednostki dozorowe. Szwedzi zdawali sobie sprawę, że jako jednostki zwiadowcze nie sprawdziłyby się. Inną sprawą był fakt szybkiego postępu technologicznego w dziedzinie budowy okrętów. Mimo to ich długa służba potwierdzała solidną budowę okrętów.

Dane taktyczno-techniczne:

Dane w nawiasie dla dwóch ostatnich jednostek

Wyporność: 800t.;

Wymiary: 69,2 (72,9)m x 8,2 (8,3)m x 3,2 (3,3)m;

Moc maszyn: 4000KM(4500KM);

Prędkość: 19(20,5)w.;

Zasięg: 1200Mm przy 12w., 680Mm przy 17w.;

Uzbrojenie: 2 x 1 x 120mm, 4 x 1 x 57mm, 1 wyrzutnia torped 381mm

W tym samym czasie gdy budowano krążowniki torpedowe trwał program budowy pancerników obrony wybrzeża dla floty szwedzkiej.

Dristigheten

W porównaniu z poprzednim typem pancerników obrony wybrzeża został on poważnie zmodyfikowany. Przy podobnej wyporności do poprzedników na okręcie zupełnie zmieniono artylerię. Działa 254mm zastąpiono mniejszymi, za to bardziej szybkostrzelnymi 210mm, a zamiast dział dodatkowych kalibru 120mm zamontowano działa 152mm. Okręt zbudowano w latach 1898 – 1901. W 1927 podjęto decyzję o przebudowie okrętu na transportowiec wodnosamolotów, a w 1928 dokonano jego przebudowy. Okręt pozbawiono głównego uzbrojenia i zamontowano na nim 4 działa przeciwlotnicze kalibru 75mm. Okręt służył w tym charakterze do 1947, następnie aż do 1961 był okrętem – celem. Później został sprzedany i złomowany.

Wyporność standardowa: 3270t., wymiary: 89m x 14,8m x 4,88m, prędkość maksymalna: 16,5w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210, 6 x 1 x 152, 10 x 1 x 57, 2 wyrzutnie torped 457mm. Pancerz burtowy 200mm, pancerz artylerii głównej 200mm, pokład 50mm.

Schemat uzbrojenia i opancerzenia pancerników typu Dristigheten

Dristigheten jako pancernik

Transportowiec wodnosamolotów

Wyporność standardowa: 3218t., wymiary: 89m x 14,8m x 4,88m, prędkość maksymalna: 16,5w., uzbrojenie: 4 x 1 x 75, 3 wodnosamoloty. Pancerz burtowy 200mm, pancerz artylerii głównej 200mm, pokład 50mm.

Dristigheten po przebudowie

Typ Äran

W roku 1898 podjęto decyzję o budowie kolejnych pancerników. Okręty nosiły podobne uzbrojenie do poprzednika, z jedną ważną różnicą. Działa artylerii średniej były umieszczone w wieżach działowych zamiast w kazamatach, dzięki temu zapewniały one większy kąt ostrzału. Zmienił się również sposób dostarczania amunicji. Jednostkom nadano nazwy: Äran, Wasa, Tapperheten, Manligheten.

Ärana zbudowano w latach 1899 – 1902, w trakcie budowy dodano na nim pomieszczenia sztabowe. Od 1942 do 1947 był okrętem koszarowym. Sprzedany na złom, został częściowo rozebrany, używany jako ponton – barka, zatonął podczas holowania w 1968.

Wasa został wprowadzony do służby w 1902. Jednostka po pierwszej wojnie światowej była w złym stanie. W 1924 została przeniesiona do rezerwy. W 1940 upodobniono ją do pancernika Drottning Victoria, w tym czasie była również wykorzystywana jako okręt do ćwiczeń ratowniczych. Między 1952 a 1960 służyła jako okręt – cel, a w 1961 pocięto ją na złom.

Tapperheten – trzeci z serii – wszedł do służby w 1903. W 1914 okręt wszedł na mieliznę, ściągnięto go dopiero pół roku później. Tapperheten po dozbrojeniu w artylerię przeciwlotniczą służył do 1947, kiedy został złomowany.

Manligheten - okręt zamówiono dwa lata po poprzedniku, dzięki temu wprowadzono lekkie modyfikacje (mające na celu poprawę życia załogi na pokładzie). Wprowadzono go do służby w 1904. W latach 1940-41 zmodernizowano go. Otrzymał on wychylony do przodu dziób, wymieniono kotły, zmodernizowano artylerię, system kontroli ognia, wprowadzono nowoczesną amunicję, wzmocniono artylerię przeciwlotniczą. Pancernik wycofano ze służby w 1950. Po demontażu uzbrojenia, nadbudówek i urządzeń okręt wykorzystywano jako most pontonowy. Ostatecznie pocięty w 1984.

Wyporność standardowa: 3650t., wymiary: 89,7m x 15m x 5m, prędkość maksymalna: 17w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210mm, 6 x 1 x 152mm, 10 x 1 x 57mm, 2 x 1 x 37mm, 2 wyrzutnie torped 457mm. Pancerz burtowy 175mm, pancerz artylerii głównej 190mm, pokład 48mm.

Schemat uzbrojenia i opancerzenia pancerników typu Äran

Äran

Wasa

Tapperheten dobrze widoczna flaga z czasów unii szwedzko - norweskiej

Manligheten po przebudowie

Wyporność standardowa: 3685t., wymiary: 90,2m x 15m x 5m, prędkość maksymalna: 17w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210mm, 6 x 1 x 152mm, 10 x 1 x 57mm, 2 x 1 x 37mm, 2 wyrzutnie torped 457mm. Pancerz burtowy 175mm, pancerz artylerii głównej 190mm, pokład 48mm.

Manligheten po przebudowie

Oscar II

Po analizie służby wybudowanych już okrętów postanowiono o wprowadzeniu zmian przy budowie następnych. Sporządzono kilka wersji projektu. Różniły się one wielkością i uzbrojeniem, a co za tym idzie ceną:

• Wyporność standardowa: 3950t., prędkość maksymalna: 17w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210mm,
• Wyporność standardowa: 4218t., prędkość maksymalna: 18w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210mm,
• Wyporność standardowa: 4800t., prędkość maksymalna: 18w., uzbrojenie: 2 x 2 x 210mm.

Wybrano projekt drugi i po dodaniu pomieszczeń sztabowych zatwierdzono do budowy. Okręt wybudowano w latach 1903 – 1907. Podobnie jak Thor, Oscar II uczestniczył w desancie na Wyspy Alandzkie. W czasie swojej służby przechodził kilkukrotnie modernizacje. Wymieniono maszt na trójnóg, zmieniono urządzenia kierowania ogniem, zamontowano uzbrojenie przeciwlotnicze, wymieniono kotły, zamontowano echosondę. Okręt wycofano w 1950, a złomowano w 1974.

Wyporność standardowa: 4273 (4400 po przebudowie)t., wymiary: 95,6m x 15,4m x 5,49m, prędkość maksymalna: 18,5w., uzbrojenie: 2 x 1 x 210mm, 4 x 2 x 152mm, 10 x 1 x 57mm, 3 x 1 x 37mm, 2 wyrzutnie torped 457mm. Pancerz burtowy 150mm, pancerz artylerii głównej 190mm, pokład 50mm.

Schemat uzbrojenia i opancerzenia pancernika Oscar II

Oscar II

Oscar II, wieża dziobowa

Link do pozostałych części materiału:

https://warshipy.pl/post/przeglad-szwedzkich-okretow-artyleryjskich-cz-ii

https://warshipy.pl/post/przeglad-szwedzkich-okretow-artyleryjskich-cz-iii

Bibliografia:

https://www.naval-encyclopedia.com

https://digitaltmuseum.se

http://www.dieselpunks.org

http://www.narkhammar.se

http://www.flottansman.s

http://www.tornsvala.se

http://www.vhfk.se

https://www.nordfront.se

https://www.wikiwand.com

Jan Olofsson, Obrona na morzu. Studia o szwedzkiej polityce obrony morskiej w okresie międzywojennym i II wojnie światowej, Forum Navale, 1984, nr40, Axel Abrahamsons Tryckeri AB, Karlskrona 1984,

Bruce Taylor, The World of the Battleship, Seaforth Publishing, 2018,

Fred T. Jane, Jane's Fighting Ships 1905/6 (wznowiny), Arco Publishing Company, Inc. Nowy Jork 1970,

Adam Fleks, Od Svea do Drottning Victoria, Okręty Świata nr 5, Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry 2007,

Adam Fleks, Pancerniki szwedzkie w latach 1880-1914, Okręty Wojenne, 1993, nr2, Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry 1993.

Warship International

Okręty wojenne nr19, Szwedzkie krążowniki torpedowe, Adam Fleks

Zapraszam na funpage Druvika: https://www.facebook.com/DruvikYT